ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Μια ρεβυθιά στο Ηράκλειο - Λέιντεν - Λισσαβώνα - Αθήνα - πάλι Ηράκλειο - Γιάννενα


21/2/08

Έκλειψη


Οι εκλείψεις της σελήνης κουβαλάνε μαζί τους ένα είδος μαγείας που η γνώση ότι είναι "απλά η σκιά της Γης" δεν αρκεί για να σβήσει. Αν και δεν συμβαίνουν τόσο σπάνια όσο οι ηλιακές, δεν είναι και συνηθισμένο γεγονός. Όλο και κάποια πανσέληνος τυχαίνει να "κοκκινήσει" κάθε ένα-δυο χρόνια, και είναι αρκετοί αυτοί που ξενυχτάνε για τη δούνε, ειδικά άν συμβεί ξημερώματα όπως τη χτεσινή νύχτα.

Πρέπει να παραδεχτώ χωρίς ντροπή ότι δεν ξενύχτησα. Έχω δει κάμποσες εκλείψεις, μερικές ή ολικές, νωρίς ή αργά, χειμώνα ή καλοκαίρι. Μερικές σβήστηκαν από τη μνήμη, μερικές παραμένουν. Θυμάμαι κάποια που συνέπιπτε με την πανσέληνο του Αυγούστου, μια άλλη που εμφανίστηκε ακριβώς στο παράθυρό μου χωρίς να την περιμένω ένα χειμώνα και με κράτησε ξύπνιο ως το πρωί.

Ρώτησα γύρω γύρω στη δουλειά - κανένας δεν ξενύχτησε επιτούτου και οι πιο πολλοί ούτε καν το ήξεραν. Σκέφτομαι όμως ότι για κάποιους η χτεσινή μπορεί να ήταν μια πολύ ιδιαίτερη νύχτα, σφραγισμένη με την έκλειψη. Στα δισεκατομμύρια των ανθρώπων, για κάποιους θα σήμαινε κάτι παραπάνω. Μια ένδειξη κακοτυχίας (ή τύχης) σαν αυτή που προσπάθησαν να αποφύγουν οι ιθαγενείς της Τζαμάικα που κορόιδεψε ο Κολόμβος ότι "θα κρύψει το φεγγάρι" αν δεν τον υπακούσουν (τον υπάκουσαν βέβαια, αλλά η τύχη τους δεν άλλαξε). Ένα σημάδι του Θεού - το "ματωμένο" φεγγάρι που αντανακλά τη ματωμένη ανθρώπινη μοίρα, ή μια απάντηση στις προσευχές. Ένα μαγικό σκηνικό για το πρώτο φιλί ενός έρωτα που ξεκινάει. Για κάποιου τη γέννηση, ή για κάποιου άλλου το θάνατο.

Συχνά
καταφεύγουμε στα σύμβολα και κάποιες υποδόριες προλήψεις - παρόλη την τριβή με τον ορθολογισμό και την εκπαίδευση μάλλον δεν είμαστε πολύ μακριά από τους ιθαγενείς του Κολόμβου. Η σκιά της Γης πέφτει στο φεγγάρι και αποδεικνύει πέραν πάσης αμφιβολίας ότι η Γη είναι στρογγυλή. Η ίδια σκιά πέφτει στο υποσυνείδητο του καθενός και μπλέκεται με ένα σωρό συναισθήματα και εικόνες. Όχι, δεν είναι τίποτα το μαγικό.

Είναι όμως όμορφο. Στην εικόνα πάνω αριστερά η εκλείπτουσα σελήνη φαίνεται σα να περνάει πάνω από έναν οβελίσκο στο Μπουένος Άιρες (φωτογραφία του Marcos Brindicci για το REUTERS). Στην εικόνα ακριβώς κάτω (του Sean Kilpatrick / The Canadian Press για το Associated Press) η ίδια σελήνη φαίνεται να περνάει μέσα από το σταυρό μιας εκκλησίας στον Καναδά. Για τους πιο παρατηρητικούς, το άσπρο σημαδάκι κάτω αριστερά είναι ο πλανήτης Κρόνος και πάνω δεξιά ένας φωτεινός απλανής αστέρας.

Η επόμενη είναι για το 2010. Ίσως πρέπει να το σκεφτώ καλύτερα πριν κοιμηθώ το βράδι εκείνο - μπορεί να μη χρειάζεται κανένας μεγάλος έρωτας ως κίνητρο. Μπορεί να είναι αρκετή η ομορφιά.

Φτάνει να μπορεί από κάπου να τρυπώσει.


ΥΓ. Και τώρα που το ξανασκέφτομαι, τα φάτσα άραγε θα έκανε ο Κολόμβος άμα του έλεγαν οι ιθαγενείς "τι θα κρύψεις το φεγγάρι, ρε μεγάλε, η σκιά της Γης είναι, χαζός είσαι;". Μπορεί και να την κατοικούσαν ακόμα τη Τζαμάικα. Αλλά δε γράφτηκε έτσι η ιστορία...

4 σχόλια:

Christoforos είπε...

Ισως για μια ψυχη που εκλεισε τα 30, κατω απο την εκλειψη, να αξιζε τελικα το ξενυχτι...

Β. είπε...

Αγαπητέ/ή/οί (;) science and society group, ας χαίρεται (η ψυχή) τα 30 γιατί έρχονται και τα 40 (ρωτήστε και εμάς). Της ευχόμαστε πάντως (της ψυχής) μακροημέρευση, πολλά ωραία ταξίδια και ομοίως ωραία κείμενα προς ανάγνωση και συγγραφή.

Χαιρετισμούς πολλούς

Ανώνυμος είπε...

"Η σκιά της Γης πέφτει στο φεγγάρι και αποδεικνύει πέραν πάσης αμφιβολίας ότι η Γη είναι στρογγυλή";;;


Αγαπητέ κύριε Ροβιθέ!

ΔΕΝ είναι (ήταν) ΤΟΣΟ απλό, όσο το αφήνετε να παρουσιαστεί.
Υποπτεύομαι ότι γράφοντας "στρογγυλή" εννοούσατε "σφαιρική" αλλά δεν έχει σημασία. Ακόμα και αν η Γη ήταν επίπεδη και στρογγυλή ή επίπεδη και τετράγωνη, η σκιά της επάνω σε μία "σφαιρική Σελλήνη" θα φαινόταν από τη Γη ως τόξο, ιδιαίτερα στους κατοίκους που θα ζούσαν στο άλλο άκρο της από εκείνο που δημιουργούσε την "κοψιά" της Σκιάς.
Θέλω να πω ότι χρειάστηκε πολύς ιδρώτας από τους μαθηματικούς (και από αυτούς που τους τάϊζαν) για να προκύψει ότι ο μόνος (;) δεκτός συνδυασμός που παράγει την δεδομένη διαδοχή σκιών είναι: σφαιρική Γη + σφαιρική Σελήνη.

ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ, αυτό που με ψιλοπείθει ότι η Γη είναι σφαιρική, είναι ότι σε όποια παραλία και αν καθήσω, βλέπω από τα καραβάκια, από όποια μεριά της θάλασσας και αν έρχονται, πρώτα τα κατάρτια, μετά τα καταστρώματα και τελευταία το κύτος.

Idom

Β. είπε...

Αγαπητέ Idom,

η ειδικότητά μου (επιστημόνικαλι σπήκινγ) είναι άσχετη με την αστρονομία ή τα μαθηματικά και πείθομαι από τα επιχειρήματά σας ότι έχετε δίκιο. Στη (σφαιρική;) μπλογκόσφαιρα όμως λέμε και καμιά βλακεία να περνάει η ώρα, αρκεί να μη μας παίρνουν και πολύ στα σοβαρά.

Μια και παθιάζεστε, βλέπω, με την ακρίβεια στην επιστήμη, να σας προτείνω προς ανάγνωση το σχετικό κείμενο που ανθολογεί ο Μπόρχες στην "Παγκόσμια ιστορία της ατιμίας", μπορεί να σας αρέσει.